MẶC ÁO CHO NHÀ

(Tạp chí KIẾN TRÚC & ĐỜI SỐNG – Tháng 08/2013)

Ngôi nhà cũng như con người cũng cần được nuôi dưỡng và trao chuốt hình thức bên ngoài sao cho được mắt … Con người cần mặc đẹp thì ngôi nhà cũng vậy. “Quần áo” cho ngôi nhà chính là lớp vật liệu hoàn thiện mà các nhà chuyên môn về thiết kế sẽ tư vấn cho chủ nhà những loại vật liệu cụ thể thích hợp cho từng ngôi nhà, từng không gian mình đang sống. Trong phạm vi của bài viết này, người viết chỉ đề cập về một góc nhìn khác trong việc chọn vật liệu hoàn thiện nhà để các gia chủ rộng cửa chọn lựa khi làm việc với các nhà thiết kế.

ÁO TRONG – ÁO NGOÀI

Quần áo có ngoại y và nội y thì ngôi nhà cũng có lớp hoàn thiện ngoài nhà và lớp hoàn thiện trong nhà. Thông thường các nhà tư vấn sẽ đề xuất một bảng thống kê vật liệu hoàn thiện rõ ràng cho cho cả trong và ngoài nhà. Có loại vật liệu có thể dùng được cho cả trong lẫn ngoài nhà nhưng cũng có loại vật liệu chỉ dành cho những môi trường riêng biệt. Lý do có khi là vì đặc tính cơ bản của loại vật liệu đó nhưng cũng có khi là vì những thói quen hay sự tiện lợi cho người sử dụng. Sau đây là một vài ví dụ về cách sử dụng các vật liệu phổ biến giữa trong và ngoài nhà để quý vị gia chủ tham khảo thêm :

Đá tự nhiên : Về nguyên tắc, đá tự nhiên có thể sử dụng tốt cho cả trong lẫn ngoài nhà. Tuy nhiên có những loại đá cá biệt như đá gỉ sét chỉ thích hợp cho việc ốp tường ngoài nhà vì chất gỉ sét chảy ra từ đá có thể gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe của người sử dụng nếu lắp trong nhà. Ngoài ra, việc hoàn thiện đá như thế nào cho hợp lý cũng là một điều quan trọng cần lưu ý. Ví dụ, đá lát sàn ngoài nhà thì nên cho mài nhám hay khò lửa để tánh trợn trợt khi trời mưa gây nguy hiểm cho người sử dụng. Đá lát sàn trong nhà thì có thể cho mài mờ hay mài bóng nhưng cũng nên lưu ý đến sự an toàn tại những không gian có người lớn tuổi.
Gạch men : Là loại vật liệu dành cho trong nhà nhưng nếu gia chủ thích dùng gạch men để ốp mặt tiền nhà thì đó là quyền của gia chủ cho dù cách làm này đa phần không được các nhà thiết kế khuyến khích do yếu tố thẩm mỹ.
Gỗ : Những loại gỗ cứng như chò chỉ, kiềng kiềng, giá tị có khả năng chịu được nắng mưa tốt nên có thể sử dụng được ngoài nhà lẫn trong nhà đều không có vấn đề. Tuy nhiên, những loại gỗ “mềm” như sồi, thông, dái ngựa nếu đem ra ngoài trời không sớm thì muộn sẽ bị nứt nẻ, cong vênh và nhanh chóng hư hỏng dẫn đến phải thay thế.
Sơn nước : Các hãng sản xuất sơn hiện tại đều có phân biệt rõ ràng 2 dòng sơn ngoài nhà và trong nhà. Tất nhiên là dòng sơn ngoài nhà sẽ đắt hơn do khả năng chịu được mưa nắng. Nếu vì lý do tiết kiệm mà gia chủ sử dụng sơn trong nhà để quét ngoài nhà thì độ bền của lớp sơn này sẽ bị giới hạn và các hãng sơn chắc chắn sẽ từ chối việc bảo hành cho các trường hợp sử dụng sản phẩm sai chức năng.

CÓ CẦN CHẠY THEO THỜI TRANG ?

Quần áo luôn tồn tại yếu tố thời trang thì vấn đề trang trí nhà cửa cũng vậy. Có những trào lưu về trang trí nhà cửa được người Việt Nam ta du nhập từ nước ngoài và nhanh chóng được phổ biến và sao chép rộng rãi trên thị trường nội địa. Ví dụ như trào lưu làm nhà theo kiến trúc cổ điển châu Âu, trào lưu ốp kính mặt tiền nhà, trào lưu sử dụng nhiều màu sắc để trang trí nhà … Mỗi công trình có một chức năng khác nhau, một địa thế khác nhau, một qui mô khác nhau. Vì thế việc áp dụng các trào lưu về trang trí nhà cửa vào mỗi công trình cũng đều cho những kết quả khác nhau. Không phải việc áp dụng nào cũng cho một kết quả mỹ mãn. Ví dụ như phong cách kiến trúc cổ điển châu Âu thời xa xưa thường được áp dụng cho các dinh thự, lâu đài nguy nga tráng lệ với một khoảng không gian rộng bao la, thoáng đãng … Các hình thức kiến trúc này nếu được đem gán ghép cho những căn nhà phố chật hẹp nằm sâu trong hẻm thì chẳng ai coi cho được. Việc ốp kính cho mặt tiền nhà cũng vậy … Các nước phương Tây thường sử dụng các mảng kính lớn cho các cao ốc, nhà chọc trời với tiêu chuẩn kính cao cấp, chống bức xạ nhiệt cùng với hệ thống thông gió và điều hòa không khí hiện đại của công trình nên hiệu quả của việc sử dụng kính là rất cao để mở rộng tầm nhìn và mang lại vẻ mỹ quan cho công trình. Tuy nhiên không phải công trình nào ở Việt Nam cũng có thể cho ốp kính loạn xạ theo phong trào được vì nếu không khéo thì sẽ gây nên hiệu ứng nhà kính gây tác hại cho sức khỏe của người sử dụng. Do đó việc chạy theo thời trang trước hết sẽ gây tốn kém kinh phí cho gia chủ khi phải thay đổi, cải tạo công trình để lĩnh hội thêm nhiều vật liệu mới cho ngôi nhà của mình. Sau nữa, việc chạy theo thời trang nên được cân nhắc cẩn thận và có sự tư vấn thấu đáo của các nhà chuyên môn, các nhà thiết kế để tránh việc “tiền mất tật mang” cho gia chủ.

NÊN CHĂNG VIỆC MÔ-ĐUN HÓA ?

Trước nay người ta thường hay nói đến vấn đề mô-đun hóa, tiêu chuẩn hóa trong các ngành nghề công nghiệp để tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc mô-đun hóa sẽ giúp cho công tác quản lý được dễ dàng hơn, khoa học hơn và vì thế sẽ nâng cao hiệu quả công việc. Thế thì vấn đề trang trí nhà cửa có thể mô-đun hóa được không ? Nếu được thì nên mô-đun hóa phần nào và như thế nào ?

Về màu sắc : Mô-đun hóa màu sắc là sự phân loại màu sắc cho những khu chức năng có sự tương đồng với nhau hay những bộ phận khác nhau. Ví dụ trần nhà sơn một màu, tường nhà sơn một màu, len chân tường sơn một màu, cửa sơn một màu … Điều này tùy thuộc vào sự đơn giản hóa hay phức tạp hóa của gia chủ. Có nhiều gia chủ đặt hàng đến hơn 20 màu sơn trong một ngôi nhà phố cho nhà cung cấp ! Nghĩa là họ muốn mỗi phòng phải được sơn màu khác nhau, tường khác nhau, trần khác nhau … Nếu không bàn đến vấn đề “đẹp – xấu” thì việc sử dụng quá nhiều màu sắc như vậy sẽ gây khó khăn cho công tác quản lý, thống kê mã số sơn và nhất là công tác bảo hành sửa chữa dặm vá sau này nữa …
Về chất liệu : Mô-đun hóa về vật liệu hoàn thiện như sàn ngoài sân lát đá, sàn trong nhà lát gạch men, tường phòng ngủ dán giấy, cửa phòng ngủ sử dụng MDF dán veneer … Các vật liệu được được mô-đun hóa sẽ giảm chủng loại nên dễ dàng cho việc quản lý và giúp cho đơn vị thi công giảm giá thành sản phẩm, đẩy nhanh tiến độ … Tất cả đều nhằm phục vụ lợi ích tối ưu cho gia chủ.
Về kích cỡ : Cũng giống như về chất liệu, việc mô-đun hóa về kích cỡ sẽ giúp cho nhà thầu thi công dễ quản lý, có thể sản xuất hàng loạt nên giảm chi phí nhân công, rút ngắn tiến độ thi công … Bởi vì nhiều kích thước khác nhau sẽ mất nhiều thời gian cho phần nghiên cứu và thực hiện gia công sản phẩm hơn là những kích thước được hệ thống hóa một cách khoa học.

Nói tóm lại, mặc áo cho người đôi khi còn khó huống chi là “mặc áo” cho nhà, cho công trình … Tất cả đều đòi hỏi kiến thức của gia chủ và sự tư vấn cặn kẽ của nhà thiết kế. Chỉ có một điều cần lưu ý là chưa chắc đã tốn nhiều tiền thì sẽ được mặc đẹp … Vấn đề ở đây là mặc gì và mặc như thế nào …

Saigon, ngày 15/07/2013

KTS. Trần Phụng Tiên Phuông